SENESCALLUS

SENESCALLUS

idem quod Maior domus, apud Rob. de Monte, in Ann. 1170. p. 649. Hanc Senescalciam, vel, ut antiquitus dicebatur, Maioratum domus Regiae, Robertus Rex Francorum dedit Gaufrido Grisogonellae, Comiti Andegavensi, quod sibi contra Ottonem Imperatorem fideliter adstitisset. Non obtinuit autem Senescallus integrum Maioris domus officium. Pipinus enim, qui hoc aliquando geslerat, et ex eiusdem amplitudine Regnum Franciae adeptus erat, Maioratus istius officium sustulit, et arctiori potestate Praepositum mensae constituit, quem a Teutonico Scalchum et Seniscalcum, appellavit. Vide Faucher. p. 25. Henr. Seplmannum Gloslario Archaeol etc. Carolo du Fresne Senescalli, qui Gallis Sencschal, Italis Scalco, munus primitus fuit circa domus curam et familiam

dominicam, tum in Aulis Principum seu Procerum, tum in domibus privatorum. Etant praeterea administratores redituum totius dominici fisci, atque adeo reddendis rationib. obnoxii, cuiusmodi Senescalcos, Dapiferos seu Truchsessen German. in quibusdam locis Palatinatus vocari, auctor est Meibomius ad Chron. Mark. n. 30. Atque hi quidem Senescalli communes dicti sunt, ad discrimen Magnorum Senescallorum, qui Principum familiis, mensis et militiae praeerant. Sub prima enim Regum Franciae stirpe inter Regni Optimates, qui placitis ac iudiciis regiis intererant, Senescalci accensentur a Marculfo l. 1. Form. 25. alterô post Episcopos et Graviones locô, in veteri Placito Clodovei III. Sub secunda, post Comites Palatii nominantur, ante Buticularium, Comitem stabuli, Mansionarium, Venatores et Falconarios, apud Hincmarum de Ordine Palatii c. 16. Et hi Maiori=Domus suberant; cui quidem dignitati, veteri appellatione exstinctâ, ea successit, quae Magni Franciae Senescalli dicta est, cui suberat Senescallus Franciae nude, dictus. Quippe Robertus Rex Gaufridum cognomine Grisagonellam Comitem Andegavensem ob praestitum contra Ottonem Imperatorem subsidinm, Franciae Senescallum dixit, et, ut habent Scriptores, Maior atum Domus Regiae, seu Senescalciam, ei et successoribus contolit hereditatiô iure tenendam. Quam dignitatem Megadomestici dignitati in Aula Byzantina, confert Guil. Tyrius l. 2. c. 5. Cum vero Comites Andegavenses rarius in REgum aula versarentur, habebant iidem Vicarium Comitis, qui Franciae Senescallus perinde vocabatur, ita tamen ut Andegavensi Comiti subesset, et ex dignitatis suae ratione hominium praestaret. A' quo tempore Senescalci in Curiis Regum Francorum primas fere semper tenuerunt, atque in Regiorum diplomatum subscriptionibus primum locum observârunt, maxime a tem poribus Henrici I. Munus illorum insigne citca dapes fuit et mensam Principum, uti pater ex cognomine Dapiserorum ipsis fere semper tributo: non tamen communiter (quod Senescallorum communium erat; sed in sollennioribus solum ceremoniis, in quibus Princeps cum apparatu accumbebat. Praecipuum vero, in rebus bellicis: unde Theobaldus Comes Blesensium, Franciae Senescallus Princeps Militiae Regis dicitur, apud Rigordum A. C. 1184. Erat quoque eius, vexillum Principis ac Domini in proelia efferre: eô Missam audiente ensem tenere, ut alia omittam. Sed et ius reddebat Principis subditis, eôque nomine coeteris Iudicibus praecrat, etc. Apud Anglos, Senescallus tenet locum Capitalis Iustitiarii, cuius vices gerit, et iurisdictio Virgata Regia dicitur, contunetque 12 leucas in circuitu Regis, ubicumque fuerit: de cuius munere in iustitia administranda, vide Statutum Eduardi I. apud Car. du Fresne Glossar. qui plura hanc in rem erudite congessit. Porro Senescallorum munus posterioribus saeculis, uti de Magno

Franciae Senescallo supra diximus, fere semper hereditarium fuit, et certis non modo familiis, sed et praediis, addictum. Sic Vicecomites Thuarcenses Comitum Pictaviae, Domini Ioinvillae Comitum Companiae, Domini de Breze Ducum Normanniae, Domini de la Puisaie Comitum Perticensium, Domini Spineti Comitum Atrebatensium, Domini d' Estee Comitum Bononiensium etc. Senescalli exstitêre. Quemadmodum in Imperio Comes Palatinus perpetuus est Imperatoris Senescallus et Dapifer etc. Vocis originem quod attinet, ex son vel seneste et sente, grex, armentum, et scalcus, servus, eam arcessunt Lindenbrogius et Vossius, quod armentis, et per synecdochen toti domui rusticae Senescalli antiquitus praeestent. Vide plura hanc in rem apud Auctorem praefatum.

Series Senescallorum Franciae.

α. Guilielmus Com. Feritatis et Gometi, A. C. 1060. sub Henrico I. β. Radulphus Dapifer, sub Philippo I. A. C. 1065. γ. Balduinus Dapifer, sub eodem A. 1069. δ. Fridericus, itidem A. C> 1071. ε. Robertus, A. C. 1078. et 1079. ζ. Adam, A. C. 1085. η. Hugo I. A. C. 1083. 1085. et 1086. θ. Guido de Monteleherici Comes de Ruperforti A. C. 1092. ι. Paganus de Garlanda A. C. 1096. κ. Hugo de Ruperforti, Comes Cresciacensis, Hugonis I. fil. A. C. 1107. λ. Anselmus de Garlanda, A. C. 1110. 1120. cui successit frater, μ. Guilielmus de Garlanda. Et ν. Stephanus de Garlanda, A. C. 1126. ξ. Radulfus Comes Viromandensis et Vadensis, usque in A. C. 1152. ο. Theobaldus Comes Blesensis, usque in ann. 1191. Postea nomine mutatô, Magni Magistri Hospitii Regii successêre.